Η Ελλάδα διαθέτει €4,78 δισ. από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, αλλά με σωστή αξιοποίηση των πρόσθετων πόρων από ΣΕΔΕ1 και ΣΕΔΕ2, συνολικά έως €15,5 δισ., μπορεί να στηρίξει εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, μειώνοντας την ενεργειακή και μεταφορική ευαλωτότητα και προωθώντας τη δίκαιη πράσινη μετάβαση.
Σχόλια και συστάσεις του Green Tank σχετικά με τη δημόσια διαβούλευση για το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα στην Ελλάδα
Το εθνικό σχέδιο της Ελλάδας για το κοινωνικό κλίμα παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες και κενά που πρέπει να αντιμετωπιστούν για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του ΣΕΔΕ2.

Ο Νίκος Μάντζαρης μίλησε στην Naftemporiki TV για τις επιπτώσεις του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ2) για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στα ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς και για τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα για την αντιμετώπισή τους.
Απαντώντας σε ερωτήσεις της δημοσιογράφου Χριστίνας Κουσουνή, ο Νίκος Μάντζαρης εξήγησε ότι το νέο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, γνωστό ως ΣΕΔΕ2, είναι ουσιαστικά μια νέα αγορά άνθρακα που θα προσθέτει επιπλέον κόστος στα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις για θέρμανση και μεταφορές από το 2027. Σκοπός του ΣΕΔΕ2 είναι να επιταχύνει τη μείωση των εκπομπών σε αυτούς τους δύο βασικούς τομείς, οι οποίοι παρέμειναν στάσιμοι τα τελευταία χρόνια.
Για την άμβλυνση δε των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων από το ΣΕΔΕ2 στους ευάλωτους πολίτες, η ΕΕ θέσπισε το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα το οποίο θα διαθέσει 86.7 δις ευρώ την περίοδο 2026-2032 για τον σκοπό αυτό. Προϋπόθεση για την εκταμίευση αυτών των πόρων είναι η εκπόνηση από κάθε κράτος μέλος ενός Κοινωνικού Σχεδίου για το Κλίμα το οποίο θα εξηγεί τα μέτρα και τις πολιτικές που θα εφαρμόσει όπως και τους πόρους που θα αξιοποιήσει.
Όσον αφορά το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα της Ελλάδας, ο Νίκος Μάντζαρης αναφέρθηκε στα κύρια ευρήματα μιας μελέτης που διεξήγαγε το Green Tank σε συνεργασία με την Facets, με τίτλο “Συστάσεις για πολιτικές και μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της εφαρμογής του ETS2 στην Ελλάδα.” Τόνισε ότι ακόμη και πριν τεθεί σε ισχύ το ETS2, πάνω από 1,6 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν ήδη ενεργειακή ή μεταφορική ευπάθεια ή και τα δύο. Τόνισε ότι η οικονομική επιβάρυνση του ETS2 για τα νοικοκυριά αυτά κατά την περίοδο 2027-2032 θα μπορούσε να αντισταθμιστεί πλήρως μέσω άμεσης εισοδηματικής στήριξης.
Ωστόσο, για την οριστική εξάλειψη της ενεργειακής και μεταφορικής ευπάθειας, απαιτούνται διαρθρωτικές επενδύσεις, όπως ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις, ηλεκτροδότηση της θέρμανσης, εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, προώθηση της ηλεκτροκίνησης κ.λπ. Η μελέτη έδειξε ότι με επενδύσεις ύψους 11,9-15,5 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά την περίοδο 2026-2032, θα ήταν δυνατόν να εξαλειφθούν μόνιμα 630.000 νοικοκυριά από την ενεργειακή και μεταφορική ευπάθεια.
Σχολιάζοντας το Εθνικό Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα της Ελλάδας, ο Νίκος Μάντζαρης σημείωσε ότι, ενώ περιλαμβάνει αρκετά θετικά μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση της εξάρτησης των νοικοκυριών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων από τα ορυκτά καύσιμα, τα κονδύλια που έχουν διατεθεί (4,78 δισ. ευρώ) δεν επαρκούν για την υλοποίηση αυτών των φιλοδοξιών. Επιπλέον, τα ευρύτατα κριτήρια επιλεξιμότητας σημαίνουν ότι το ποσό που θα επενδυθεί ανά νοικοκυριό θα είναι μόλις 200 ευρώ ετησίως κατά την περίοδο 2026-2032.
Τέλος, ερωτηθείς σχετικά με τις πρόσφατες δηλώσεις θεσμικών παραγόντων και εκπροσώπων της αγοράς σε όλη την Ευρώπη που εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για την πράσινη μετάβαση, ο Νίκος Μάντζαρης αναφέρθηκε στις πολιτικές προτάσεις για αναθεώρηση ή καθυστέρηση της εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ για το κλίμα. Δεδομένου ότι πολλές από τις σχετικές οδηγίες και κανονισμούς οριστικοποιήθηκαν μόλις πρόσφατα μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, ερμήνευσε τις προτάσεις αυτές ως πολιτικές απόπειρες αντίδρασης στο νέο ενεργειακό και γεωπολιτικό τοπίο που διαμορφώθηκε παγκοσμίως από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη τη συνέντευξη στα ελληνικά εδώ.
Αυτό το άρθρο πρωτοεμφανίστηκε στην ιστοσελίδα The Green Tank στις 24 Ιουλίου 2025